Bedrijven in de sieraden- en horlogebranche die grote contante geldbedragen accepteren kunnen te maken krijgen met de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Wat houdt deze wet in? En voor welke ondernemers geldt de Wwft?
De Wwft heeft als doel witwassen en terrorismefinanciering te bestrijden. Witwassen houdt in dat illegaal verkregen vermogen legaal wordt gemaakt en er is sprake van terrorismefinanciering als vermogen wordt gebruikt om terroristische activiteiten mogelijk te maken.
€ 10.000 of meer: cliëntenonderzoek
De Wwft schrijft voor dat een ondernemer een cliëntenonderzoek moet doen als hij betalingen in contanten ontvangt van € 10.000 of meer (in één keer of in termijnen). Dit geldt niet alleen voor de verkoop van goederen, maar ook voor de in- en aankoop ervan. De ondernemer moet de identiteitsgegevens van de cliënt controleren, vastleggen en vijf jaar bewaren. Denkt de ondernemer dat er bij een bepaalde transactie sprake kan zijn van witwassen of terrorismefinanciering dan dient hij deze te melden bij FIU-Nederland.
€ 20.000 of meer: altijd melden
De in- en verkoop van bepaalde goederen (waaronder juwelen, edelstenen en edele metalen) waarbij de contante betaling € 20.000 of meer bedraagt, dient altijd gemeld te worden. Verder moet een transactie van of ten behoeve van iemand die uit een land komt dat op de lijst met risicolanden staat ook altijd worden gemeld.
Niet-contante betalingen
Bij betalingen die niet contant gedaan worden, hoeft de ondernemer niets te doen. Let op: een storting door een cliënt van contant geld op de bankrekening van de winkelier geldt wél als contante betaling.
Wie krijgen te maken met de Wwft?
– Juweliers en goudsmeden, maar ook business-to-businesshandelaren die contante betalingen accepteren van € 10.000 of meer;
– Ondernemers die als tussenpersoon bemiddelen bij het tot stand brengen van overeenkomsten zoals vakgenoten die sieraden van collega’s in consignatie hebben (bemiddelaars). Bijvoorbeeld:
Een ondernemer (of particulier) geeft sieraden in consignatie bij een juwelier. De juwelier dient bij het aangaan van de consignatieovereenkomst een cliëntenonderzoek in te stellen naar de degene van wie hij de sieraden koopt (de eigenaar), los van de waarde. Als de juwelier denkt dat witwassen of financieren van terrorisme aan de orde is, moet hij dit melden bij FIU-Nederland. Als de juwelier de sieraden verkoopt en de klant betaalt een contant bedrag van meer dan € 10.000, dan moet de juwelier ook een cliëntenonderzoek doen naar de klant. Vermoedt de juwelier bij de klant witwassen of financieren van terrorisme dan moet hij ook dit melden bij FIU-Nederland. Bedraagt het contante bedrag € 20.000 of meer, dan dient hij de transactie sowieso te melden. Als de juwelier het contant ontvangen bedrag ook contant overhandigt aan de eigenaar, dan moet de eigenaar dit melden.
Risicomanagement
Een ondernemer die contante bedragen ontvangt boven de €10.000 of bemiddelt bij de aan- of verkoop van goederen, moet de risico’s van witwassen en financiering van terrorisme inschatten, benoemen en afdekken via protocollen die in die situaties toegepast worden. De ondernemer moet dit vastleggen in zijn administratie. Dit noemt men risicomanagement. Als hulpmiddel heeft het Bureau Toezicht Wwft van de Belastingdienst een risicomatrix gemaakt die hierbij gebruikt kan worden.
Controle naleving wettelijke regels
Bedrijven dienen een persoon die het dagelijkse beleid bepaalt (vaak de eigenaar of shopmanager) aan te wijzen als verantwoordelijk voor de naleving van de regels die voortvloeien uit de Wwft. Grote bedrijven moeten een compliance officer en een onafhankelijke auditor aanwijzen. Dit zijn bedrijven die voldoen aan minimaal twee van de drie criteria: tenminste 50 medewerkers, activa ter waarde van min. € 6 miljoen en netto-omzet van min. € 12 miljoen.
Afwegen
Het accepteren van grote bedragen in contanten vergt dus maatregelen. Ondernemers moeten zich daarvan bewust zijn voordat ze besluiten om contante transacties van € 10.000 of meer te accepteren. Het is verstandig om eerst de afweging te maken of het allemaal de moeite waard is. Wie hier geen zin in heeft, doet er goed aan om duidelijk aan te geven dat aankopen boven dit bedrag niet contant afgerekend kunnen worden.
Leidraad en risicomatrix
Bureau Toezicht Wwft heeft voor ondernemers die onder de Wwft vallen een leidraad en een risicomatrix opgesteld, te downloaden via www. belastingdienst.nl (zoekopdracht Wwft). In de leidraad staan alle richtlijnen voor kopers en verkopers van goederen. Er is een aparte leidraad voor bemiddelaars. Daarnaast is een risicomatrix met belangrijke punten en situaties als hulpmiddel ontwikkeld. Let op: ondernemers zijn verantwoordelijk voor de risicoanalyse en moeten de matrix zelf aanvullen met punten en situaties die er niet op staan maar wel bij hen voorkomen.
Limiet op contante betalingen van € 3.000 en meer
Vooralsnog geldt de Wwft zoals die er nu ligt, maar er ligt een nieuw wetsvoorstel waarin een limiet op contante betalingen van € 3.000 en meer wordt gehanteerd. Het kan dus zijn dat het binnenkort niet meer mogelijk is om aankopen van € 3.000 of meer contant af te rekenen. Met dit verbod moet het nog lastiger worden om geld dat op criminele wijze verkregen is te investeren in (luxe) goederen.
Meer informatie
Alle actuele informatie over de Wwft is te vinden op www.fiu-nederland.nl en www.belastingdienst.nl (zoekopdracht Wwft).
