Het zacht glanzende zilver is een metaal dat al eeuwen geliefd is bij edelsmeden om sieraden van te maken. Het is wat harder dan goud en zeer goed te bewerken. Zilver is als metaal iets minder edel dan goud en platina, omdat het na verloop van tijd zwart wordt door oxidatie. Even poetsen en de glans is terug.
Men neemt aan dat het eerste edelmetaal (goud en zilver) 8.000 jaar geleden gevonden werd in de gebergten die zich uitstrekken van de Balkan via Turkije naar Perzië en Afghanistan. Toen omstreeks 3.000 v.Chr. zilver voor het eerst in Egypte ontdekt werd, kreeg het -door zijn zeldzaamheid- een hogere waarde toegekend dan goud.
Hoe ontstaat zilver
De plaatsen waar zilver voorkomt zijn op aarde veel beter verdeeld dan die van andere edele metalen. Vandaag de dag wordt zilver met name gewonnen in mijnen in Zuid-Amerika, Canada, de Verenigde Staten en Australië.
In de natuur wordt zilver zowel in gedegen toestand als in erts gevonden. Gedegen zilver wordt altijd vergezeld door andere metalen zoals: koper, goud, kwik, antimoon en bismut.
Aangezien zilver gemakkelijk verbindingen met zwavel en chloor aangaat, komt zilver in de natuur vaak chemisch gebonden voor. Het belangrijkste zilvererts is argentit. Tegenwoordig wordt zilver vrijwel uitsluitend gewonnen als bijproduct van lood-, koper- en zinkwinning.
Goud en zilver als betaalmiddel
Goud en zilver vormden de basis voor ons huidige geldstelsel. Beide edelmetalen waren zo gewild dat wie goud of zilver had, deze metalen voor vrijwel alles kon ruilen.
De edelmetalen zijn mooi, duur en zeldzaam en hebben een redelijk stabiele waarde. Hierdoor konden de metalen als geld gebruikt worden. Ook later, na de introductie van papiergeld, werden veel valuta gerelateerd aan de waarde van goud of zilver.
Puur zilver is van nature te zacht om verwerkt te worden tot een sieraad of gebruiksvoorwerp. Om het zilver harder te maken worden er andere metalen zoals koper bijgemengd. Zo ontstaat er een zilverlegering. De hoeveelheid puur zilver die aanwezig is in een legering bepaalt het zilvergehalte van een sieraad. Dit wordt uitgedrukt in duizendsten.
Op grond van de Waarborgwet kennen we in Nederland drie geaccepteerde zilverlegeringen:
De afkorting BWG (Beneden het Wettelijk Gehalte) duidt op een lager zilvergehalte dan 800 duizendsten. Legeringen met een zilvergehalte beneden het 3e gehalte (dus lager dan 800 duizendsten) mogen in Nederland geen zilver genoemd worden.
Sterling zilver
Voor sieraden wordt meestal eerste- en/of tweede gehalte zilver gebruikt. Eerste gehalte zilver (925 duizendsten) is een legering van 92,5% zilver en 7,5% van een ander metaal. In sommige Engelstalige landen wordt hiervoor de term Sterling gebruikt.
Verzilveren
Verzilveren is het bedekken van een voorwerp met een laagje zilver. Verzilverde voorwerpen zijn goedkoper doordat het volle zilver gedeeltelijk is vervangen door koper, ijzer of nikkel. Het verzilveren van corpus- en schepwerk (resp. groot zilver zoals schalen en kandelaars, en tafelgerei) is een van de vroegste toepassingen van het verzilveren. De dikte van de zilverlaag op het -vaak- onedele basismetaal, is kenmerkend voor de kwaliteit en de levensduur van een artikel. Ook voor verzilveren is er een kwaliteitsnorm ingevoerd. Als aanduiding voor de dikte van de zilverlaag gebruikt men de getallen 90, 100 of 120. Basis 90 (of 100, 120) betekent dat er op 12 tafellepels en 12 tafelvorken samen, 90 gram (of 100, 120 gram) zilver is neergeslagen.
Al meer dan zes eeuwen worden er op gouden, zilveren en platina voorwerpen keurtekens aangebracht. Deze keurtekens behoren tot de oudste vormen van consumentenbescherming. Sinds 1986 is dit zelfs wettelijk vastgelegd in de Waarborgwet 1986. Deze garandeert dat een voorwerp met volgens de wet vastgestelde keurtekens, het juiste gehalte aan platina, goud of zilver bevat.
Ieder zilveren voorwerp met een gewicht vanaf 8 gram dat in Nederland verhandeld wordt, moet voorzien zijn van een geldig keurteken. Ook dit keurteken moet aan bepaalde wettelijke vereisten voldoen. Voor de Nederlandse kwaliteitseisen zijn krachtens de Waarborgwet twee tekens verplicht: het gehalteteken en het verantwoordelijkheidsteken.
Gehalteteken
Het gehalteteken wordt gebruikt om het soort en het gehalte van het edelmetaal uit te drukken.
Verantwoordelijkheidsteken
Aan de hand van een verantwoordelijkheidsteken kan afgeleid worden wie een artikel heeft gemaakt (meesterteken) of op de markt heeft gebracht (importeursteken).
Klik hier voor meer informatie over de Waarborgwet.
Zilver verkleurt door oxidatie. Dat is een chemische reactie die ontstaat wanneer zilver in aanraking komt met waterstofsulfide (zwavelwaterstof). Het gas waterstofsulfide komt overal in de lucht voor en zorgt voor een dun zwart laagje op zilveren voorwerpen.
Oxidatie is een natuurlijk proces en is niet schadelijk voor het zilver. Oxidatie komt bij al het zilver voor, ook bij producten die gemaakt zijn van het eerste gehalte zilver.
In de oude geschriften van Israëlieten, Grieken en Romeinen vinden we al verhalen over zilver. Het witte metaal haalde echter niet altijd het beste in de mens naar boven. Het wekte hebzucht op en was meer dan eens de basis voor de start van een oorlog. Zilverbezit was vroeger zelden of nooit het resultaat van hard werken. Eerder was zilver het bloederige product van plundering, onderdrukking of van de overwinning in een oorlog.
Zonnekoning
In de 14e eeuw gingen tonnen zilver de smeltoven in om oorlogen te financieren. Zonnekoning Lodewijk XIV liet zijn prachtig bewerkte zilveren meubels en andere gebruiksvoorwerpen smelten om de Spaanse Successieoorlog te betalen. Hij gaf edelen het bevel al hun zilver te laten smelten, met als gevolg dat vandaag de dag zilveren voorwerpen uit die periode zeer zeldzaam zijn.
Je goudsmid of juwelier kan al je vragen over zilver beantwoorden en kan je helpen bij het bepalen van een sieraad van je keuze.
Bij een FGZ-aangesloten goudsmid of juwelier weet je zeker dat je betrouwbaar advies krijgt en aan het juiste adres bent voor reparatie en onderhoud.
Zoek hier een goudsmid of juwelier in jouw buurt die staat voor ons ABC; Ambachtelijk, Betrouwbaar en Creatief. Link naar winkelzoeker
